Saturday, May 3, 2025
26 C
Colombo

ඉඩම් හිමිකම් වාර්තා: ඵලදායී නමුත් සොයා ගැනීමට දුෂ්කර

දේපල වාර්තා ගවේෂණය කිරීම ප්‍රධාන වශයෙන් ප්‍රාදේශීයව සිදු කළ යුතු සහ වෙහෙසකර ක්‍රියාවලියකි.

සමහර රටක, ඉඩම් කැබැල්ලක හෝ නිවසක අයිතිය අන්තර්ජාලය හරහා පහසුවෙන් හඳුනාගත හැකි වුව ද, වෙනත් රටකදී රජයේ කාර්යාල වෙත ගොස් වාර්තා එකිනෙක පරීක්ෂා කර බැලීමට සිදු වනු ඇත. එයද, එම වාර්තා එක්රැස් කර තිබේ නම් පමණකි. ලොව බොහෝ රටවල දේපල වාර්තා නිසි ලෙස පවත්වා ගෙන යාමක් නොමැත. නැතහොත් දේපල හිමියන්ගේ ආරක්ෂාව පිණිස රහස්‍ය ලේඛන ලෙස තැන්පත් කර තබනු ඇත.

එබැවින්, බාධක බොහෝ ප්‍රමාණයකි. ලබා ගත හැකි වාර්තා මොනවාදැයි දැන ගැනීමට නම්, දේපළ නියාමනය කෙරෙන නීති සහ රෙගුලාසි ගැන අවබෝධයක් ලබා ගැනීම අවශ්‍ය වනු ඇත. යම් තොරතුරක් ලබා ගැනීම සඳහා සුදුසු මූලාශ්‍රයන් වන්නේ ප්‍රාදේශීය නිලධාරීන්, දේපළ වෙළඳාම් තැරැව්කරුවන් සහ නීතිඥයන් ආදීන්ය.

බොහෝ විට, අයිතිය පිළිබඳ නිල ලේඛන ලෙස සැලකෙන්නේ ඉඩම් ලේකම් කාර්යාලවල තැන්පත් කර ඇති “ඔප්පු” වේ. ඉඩමේ මායිම් සහ පිහිටීම විස්තර කර ඇත්තේ “කැඩස්තර” සටහන් වලිනි. මෙම තොරතුරු පද්ධති ඒකාබද්ධව හෝ වෙන් වෙන්ව පවත්වාගෙන යනු ඇත. ඉඩම් වටිනාකම, බදු, ඉඩම් පරිහරණය සහ ගොඩනැගිලි පිළිබඳ තොරතුරු පිළිබඳ වාර්තා බොහෝ විට ඇත්තේ වෙනත් ස්ථානයකය.

ඔබට හමුවිය හැකි මූලාශ්‍ර

විවිධ වෙනස්කම් සහ සංකීර්ණතා තිබියදීත්, රජයේ වාර්තා වටිනා මූලාශ්‍ර ලෙස සැලකිය හැකිය.

සොයා ගැනීමට හැකියාව ඇති තොරතුරු වන්නේ

• අයිතිකරුගේ නම;

• ලිපිනය සහ අංකය;

• දේපල මායිම්වල භූගෝලීය විස්තරය;

• දේපලෙහි ගොඩනැගිලි සහ වෙනත් ලක්ෂණ පිළිබඳ විස්තර;

• දේපල සඳහා අවසන් වරට ගෙවූ මිල;

• පෙර විකුණුම් වාර්තා;

• වර්තමාන සහ අතීත බදු තක්සේරු;

• දේපල පරිහරණය සඳහා වන අවසර සහ සීමා කිරීම්;

• ඉඩම සඳහා වන අයිතිකරුගේ අයිතිවාසිකම් සහ සීමාවන් පිළිබඳ විස්තර;

• උසාවියකින් දේපල මත පනවා ඇති බදු;

• දේපල පිළිබඳ නීතිමය ආරවුල්;

• ගොඩනැගිලි බලපත්‍ර වැනි ඉඩමේ ඇති ඉදිකිරීම් සම්බන්ධ වාර්තා;

• දේපල මත බලපවත්නා භරිත උකස් ණය;

• ඉඩම් පරවශතා, අවහිරතා සහ පොදු අයිතිවාසිකම් සීමා කිරීම්.

තොරතුරු ලබාගැනීමේදී විවිධ දුෂ්කරතා මතු විය හැක. බොහෝ රටවල, පෞද්ගලික රසහ්‍යභාවය පිළිබඳ නීති මගින් ඉඩම් හිමියාගේ නමට ඇති ප්‍රවේශය සීමා කරයි. ලබා දෙන තොරතුරු වෙනුවෙන් ගාස්තුවක් අය කිරීමට ඉඩ තිබේ. තොරතුරු වල නිරවද්‍යතාවය සහ ගුණාත්මකභාවය අවිශ්වාස කටයුතු විය හැකිය. සැබෑ හිමිකාරිත්වය සඟවා ඥාතියෙකුගේ හෝ ආවරණ සමාගමක නමක් භාවිතා කිරීම නිසා තොරතුරු ගවේෂණය තවදුරටත් අභියෝගාත්මක විය හැකිය.

පරිශීලනය කළ හැකි වෙනත් මූලාශ්‍ර

තොරතුරු ලබා ගත හැකි එකම මූලාශ්‍රය ඉඩම් වාර්තා නොවේ.

දේපල ආරවුල් පිළිබඳ අධිකරණ වාර්තා පරීක්ෂා කිරීම ද ඵලදායී වියහැකිය. නිල ගැසට් පත්‍ර හෝ වනත් රජයේ ප්‍රකාශන භාවිතා කිරීමට සමහර ගවේෂකයන්ට අවස්ථාව සැලසී ඇත. ඉඩම් පරිහරණ වෙනස්කම් සහ

ගොඩනැගිලි බලපත්‍ර සඳහා කෙරෙන ඉල්ලීම් ඔවුන් විසින් හෙළිදරව් කළ හැකිය. පතල් කැණීමේ අයිතිය වැනි විවිධ වර්ගයේ ඉඩම් අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ තොරතුරු ද පැවතිය හැකිය. ගොවි සහනාධාර ගෙවීම් පිළිබඳ තොරතුරු ද ප්‍රයෝජනවත් විය හැකිය. රජයේ වාර්තා මත පමණක් විශ්වාසය තැබීමට අමතරව සමාගම් වාර්තා සහ වෙබ් අඩවි, මාධ්‍ය වාර්තා, වෙළඳ දැන්වීම් සහ සමාජ මාධ්‍ය ගවේෂණය ද නිර්දේශ කෙරේ. සමහර විට ගුවන් ඡායාරූප වුව ද ලබා ගත හැක. විකිණීමට ඇති දේපල ලැයිස්තුගත කිරීම මගින් ද වැදගත් තොරතුරු සපයා ගත හැකිය. එක්සත් ජනපදයේ Zillow, එක්සත් ජනපදයේ වාණිජ දේපල සඳහා වන Loopnet.com, දකුණු අප්‍රිකාවේ Windeed, චීනයේ Lianjia, ඉන්දියාවේ Magic Bricks, සහ තවත් ජාතික මට්ටමේ බොහෝ වෙබ් අඩවි පරීක්ෂාවට ලක් කළ හැකි වේ. දේපල තැරැව්කරුවන්, බැංකු, රක්ෂණ සමාගම්, නීතීඥයින් මෙන්ම දේපල මිලදී ගැනීම් සහ විකිණීම් පිළිබඳ උනන්දුවක් දක්වන වෙනත් පාර්ශ්වයන් අමතර තොරතුරු සඳහා වැදගත් මූලාශ්‍රයන් ලෙස සැලකිය හැකිය. තව ද ඉඩම් හිමිකම් ගැටළු සම්බන්ධයෙන් සැලකිලිමත් වන රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන ද ප්‍රයෝජනවත් මූලාශ්‍රයක් විය හැකිය. ක්ෂේත්‍ර ගවේෂණයන් ද බොහෝ ප්‍රතිලාභයන් අත් කර දෙනු ඇත.

ඔබට දක්නට ඇත්තේ මොනවාද? ඔබේ අවට පරිසරයෙන්ම විමසා බලන්න.

ගෝලීය විමර්ශනාත්මක ජනමාධ්‍ය ජාලය (GIJN)

Hot this week

Warmer oceans, acidification endanger Sri Lanka’s maritime heritage

By Malaka Rodrigo   Sri Lanka’s waters are home to over...

Sweltering conditions put young lives and learning at risk

By Malaka Rodrigo   Although the annual school sports events concluded...

The disastrous floods of Kalutara

 BY Buddhika Samaraweera Climate change-related weather events prove to be...

Climate Change Justice Fellowship

IPS is offering an exceptional opportunity for two journalists...

How climate change impacts Sri Lanka’s dengue disease burden

Three-year-old Nethmi Sehansa* from Dematagoda, a suburb of Colombo,...

Topics

Warmer oceans, acidification endanger Sri Lanka’s maritime heritage

By Malaka Rodrigo   Sri Lanka’s waters are home to over...

Sweltering conditions put young lives and learning at risk

By Malaka Rodrigo   Although the annual school sports events concluded...

The disastrous floods of Kalutara

 BY Buddhika Samaraweera Climate change-related weather events prove to be...

Climate Change Justice Fellowship

IPS is offering an exceptional opportunity for two journalists...

How climate change impacts Sri Lanka’s dengue disease burden

Three-year-old Nethmi Sehansa* from Dematagoda, a suburb of Colombo,...

Death Behind Bars

By Aanya Wipulasena With overcrowding, more than double the capacity,...

Related Articles

Popular Categories